Analiza oleju transformatorowego jest niezbędna do określenia jego aktualnego stanu. Olej transformatorowy jest stosowany w prawie wszystkich instalacjach elektrycznych wypełnionych olejem w celu zwiększenia wytrzymałości dielektrycznej i pełni rolę głównego dielektryka. Oprócz powyższej funkcji chłodzi transformator, a w wyłącznikach olejowych służy do gaszenia łuku.
Analizując wartości niektórych aktualnych parametrów cieczy elektroizolacyjnej można wyciągnąć pewne wnioski dotyczące stanu zarówno poszczególnych części, jak i całej rozdzielnicy. Przykładem jest obniżenie temperatury zapłonu oleju. Jeżeli takie zjawisko zostanie zaobserwowane, oznacza to uszkodzenie izolacji międzywarstwowej stali rdzenia. Nadmierna temperatura oleju oznacza przeciążenie transformatora lub awarię układu chłodzenia.
Podczas pracy parametry oleju ulegają ciągłym zmianom, co jest spowodowane procesami utleniania przez tlen atmosferyczny, działaniem słońca, wysokimi temperaturami, rozkładem izolacji stałej itp. W związku z tym istnieje potrzeba ich kontroli eksploatacyjnej, co umożliwia analizę oleju transformatorowego.
OLEJ TRANSFORMATOROWY MOŻE MIEĆ RÓŻNE WŁAŚCIWOŚCI. ANALIZA JEST WYKORZYSTYWANA DO ICH OKREŚLENIA
Pełna i skrócona analiza oleju transformatorowego
W celu określenia jakości oleju transformatorowego w sprzęcie elektrycznym stosuje się pełną i skróconą analizę chemiczną oleju transformatorowego. Do badań oleju eksploatacyjnego stosuje się tylko skróconą analizę. Obejmuje:
- badanie zewnętrzne pobranej próbki;
- oznaczenie liczby kwasowej;
- określenie odczynu ekstraktu wodnego;
- określenie temperatury zapłonu;
- określenie napięcia przebicia.
To napięcie przebicia charakteryzuje właściwości dielektryczne oleju i niesie informację o jego aktualnym zwilżeniu.
Zasady eksploatacji technicznej instalacji elektrycznych regulują minimalne wartości napięcia przebicia dla urządzenia o napięciu 10 kV – co najmniej 25 kV i powyżej 10 kV – 35 kV.
W pełnej analizie oleju transformatorowego oprócz parametrów wymienionych powyżej określa się zawartość popiołu, lepkość, zawartość siarki, próbę sodu, temperaturę krzepnięcia, odporność na utlenianie oraz wartość strat dielektrycznych.
REGENERACJA ALBO JAK POPRAWIĆ KONDYCJĘ OLEJU TRANSFORMATOROWEGO
Regeneracja– to odnowienie standardowych parametrów oleju transformatorowego. Realizuje się to poprzez czyszczenie zeolitami, czyszczenie w prasach filtracyjnych oraz czyszczenie z suszeniem w wirówce. Za pomocą jednej metody niemożliwe jest uzyskanie dobrych wartości absolutnie wszystkich monitorowanych parametrów pracy cieczy elektroizolacyjnej. Dlatego w praktyce stosuje się kombinację różnych podejść. Przemysł z powodzeniem wykorzystuje urządzenie typu UVR firmy GlobeCore do rozwiązania problemu regeneracji olejów transformatorowych.
URZĄDZENIE DO REGENERACJI I KLAROWANIA OLEJÓW MINERALNYCH TYPU UVR
Działanie filtrów zeolitowych opiera się na przenoszeniu masy. Obejmuje kilka powiązanych ze sobą procesów:
- absorpcja – pochłanianie gazu przez ciecz, rzadziej przez ciało stałe;
- adsorpcja – pochłanianie składników substancji przez powierzchnię absorbera stałego. Odwrotny proces nazywa się desorpcją;
- krystalizacja;
- rozpuszczalność;
- rektyfikacja – rozdzielanie mieszanin z wykorzystaniem wielokrotnej wymiany składników pomiędzy fazą ciekłą i gazową;
- suszenie;
- ekstrakcja – wyciąganie substancji rozpuszczonej w cieczy.
Podczas regeneracji olejów transformatorowych aktywnie wykorzystuje się taki proces przenoszenia masy, jak adsorpcja. Jest to jeden z najskuteczniejszych sposobów oczyszczania oleju transformatorowego. Istota adsorpcji polega na przejściu oczyszczonego produktu przez złoże adsorbentu. Podczas czyszczenia bardzo ważne jest zapewnienie zachowania składu węglowodorowego oleju transformatorowego, a tym samym jego właściwości użytkowych.
Ekonomicznie uzasadnione jest zastosowanie adsorbentu ziemi Fullera (instalacje typu СMM-R), który może wielokrotnie przywracać swoje właściwości i być ponownie wykorzystany w procesie regeneracji..